Trong kỷ nguyên số hóa, trí tuệ nhân tạo (AI) đang trỗi dậy mạnh mẽ, len lỏi vào mọi ngóc ngách của đời sống kinh tế – xã hội. Một câu hỏi không ít người đặt ra, đặc biệt là những ai đang theo đuổi hoặc quan tâm đến lĩnh vực tài chính – ngân hàng: Liệu AI có thể thay thế hoàn toàn con người trong ngành này?Trong bài viết này, Trường Đại học Thái Bình Dương sẽ đưa ra một số nhận định về tác động của AI một cách khách quan, giúp bạn định hướng tương lai trong bối cảnh công nghệ không ngừng phát triển.
AI đang “xâm nhập” ngành Tài chính – Ngân hàng như thế nào?
Sự hiện diện của AI trong ngành tài chính – ngân hàng không còn là điều xa lạ. Chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy những ứng dụng cụ thể như:
- Chatbot hỗ trợ khách hàng: Trả lời các câu hỏi thường gặp, cung cấp thông tin sản phẩm dịch vụ 24/7, nâng cao trải nghiệm khách hàng.
- Chấm điểm tín dụng tự động: Phân tích dữ liệu lịch sử tín dụng, hành vi tài chính để đánh giá rủi ro và đưa ra quyết định cho vay nhanh chóng, chính xác hơn.
- Phát hiện gian lận: Sử dụng các thuật toán phức tạp để nhận diện các giao dịch bất thường, giảm thiểu thiệt hại cho ngân hàng và khách hàng.
- Giao dịch thuật toán (Algorithmic Trading): Thực hiện các giao dịch mua bán chứng khoán tốc độ cao dựa trên các quy tắc và dữ liệu được lập trình sẵn.
- Tư vấn tài chính tự động (Robo-advisor): Cung cấp lời khuyên đầu tư cá nhân hóa dựa trên mục tiêu tài chính và mức độ chấp nhận rủi ro của khách hàng.
Những ứng dụng này đã chứng minh khả năng của AI trong việc tối ưu hóa quy trình, tăng cường hiệu quả hoạt động và mang lại sự tiện lợi cho người dùng.
Những vị trí nào trong ngành Tài chính – Ngân hàng có nguy cơ bị AI thay thế cao?
Mặc dù AI mang lại nhiều lợi ích, nhưng không thể phủ nhận rằng một số vị trí công việc trong ngành tài chính – ngân hàng có nguy cơ bị tự động hóa cao hơn:
- Nhân viên nhập liệu và xử lý giao dịch cơ bản: Các công việc lặp đi lặp lại, đòi hỏi độ chính xác cao nhưng ít cần đến sự tương tác và phán đoán phức tạp.
- Nhân viên hỗ trợ khách hàng cấp thấp: Các câu hỏi và yêu cầu đơn giản, có thể được giải đáp bằng chatbot hoặc hệ thống tự động.
- Một số vị trí liên quan đến phân tích dữ liệu cơ bản: AI có thể xử lý và phân tích lượng lớn dữ liệu nhanh chóng hơn con người trong một số trường hợp.
Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là sự thay thế này thường diễn ra ở các tác vụ cụ thể hơn là toàn bộ vai trò của một nhân viên.
Vậy, AI có thể thay thế HOÀN TOÀN con người trong ngành Tài chính – Ngân hàng?
Câu trả lời là KHÔNG, ít nhất là trong tương lai gần. Dù AI có mạnh mẽ đến đâu, vẫn tồn tại những yếu tố mà con người khó có thể bị thay thế:
- Khả năng đưa ra quyết định phức tạp dựa trên bối cảnh: Các quyết định tài chính quan trọng thường đòi hỏi sự xem xét nhiều yếu tố định tính, kinh nghiệm và sự nhạy bén mà AI còn hạn chế.
- Sự đồng cảm và tương tác con người: Xây dựng lòng tin và mối quan hệ lâu dài với khách hàng, đặc biệt trong các giao dịch lớn hoặc tư vấn tài chính cá nhân, vẫn cần đến sự tương tác và thấu hiểu của con người.
- Xử lý các tình huống bất ngờ và ngoại lệ: AI hoạt động dựa trên dữ liệu đã được huấn luyện, gặp khó khăn khi đối mặt với các tình huống mới, không có trong bộ dữ liệu.
- Đưa ra quyết định đạo đức và pháp lý: Các vấn đề liên quan đến đạo đức và tuân thủ pháp luật trong tài chính đòi hỏi sự phán đoán và trách nhiệm của con người.
- Tư duy chiến lược và sáng tạo: Việc hoạch định chiến lược phát triển, đưa ra các sản phẩm và dịch vụ tài chính mới đòi hỏi khả năng tư duy sáng tạo và tầm nhìn dài hạn của con người.
Tương lai của ngành Tài chính – Ngân hàng: Sự hợp tác giữa con người và AI
Thay vì bị thay thế hoàn toàn, tương lai của ngành tài chính – ngân hàng có nhiều khả năng sẽ chứng kiến sự hợp tác chặt chẽ giữa con người và AI. AI sẽ đóng vai trò là một công cụ hỗ trợ đắc lực, giúp nhân viên tài chính – ngân hàng:
- Phân tích dữ liệu nhanh chóng và chính xác hơn: Giải phóng con người khỏi các công việc mang tính thống kê và phân tích dữ liệu lớn.
- Tự động hóa các quy trình lặp đi lặp lại: Giúp nhân viên tập trung vào các nhiệm vụ phức tạp và đòi hỏi chuyên môn cao hơn.
- Cá nhân hóa dịch vụ khách hàng: Cung cấp thông tin và lời khuyên phù hợp hơn dựa trên dữ liệu khách hàng được AI phân tích.
- Nâng cao hiệu quả quản lý rủi ro và phát hiện gian lận: Giúp bảo vệ tài sản của ngân hàng và khách hàng tốt hơn.
Ví dụ, AI có thể phân tích lịch sử giao dịch và hành vi của khách hàng, từ đó giúp nhân viên ngân hàng đưa ra các gói sản phẩm và dịch vụ tài chính cá nhân hóa và phù hợp nhất.
Sinh viên ngành Tài chính – Ngân hàng cần chuẩn bị gì cho tương lai?
Để thích ứng với sự thay đổi của ngành dưới tác động của AI, sinh viên ngành Tài chính – Ngân hàng cần trang bị cho mình những kỹ năng sau:
- Kỹ năng mềm (Soft Skills): Khả năng giao tiếp hiệu quả, tư duy phản biện, giải quyết vấn đề phức tạp, sáng tạo, làm việc nhóm và khả năng thích ứng nhanh chóng.
- Hiểu biết về công nghệ: Làm quen và hiểu rõ về các công nghệ mới, đặc biệt là AI, Machine Learning và các ứng dụng Fintech.
- Kỹ năng phân tích dữ liệu: Khả năng hiểu, phân tích và đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu.
- Tư duy chiến lược và tầm nhìn: Khả năng nhìn nhận các xu hướng dài hạn và đưa ra các giải pháp sáng tạo.
- Đạo đức nghề nghiệp và tuân thủ: Nắm vững các nguyên tắc đạo đức và quy định pháp luật trong lĩnh vực tài chính.
Chương trình đào tạo ngành Tài chính – Ngân hàng tại Trường Đại học Thái Bình Dương luôn cập nhật những xu hướng mới nhất của ngành, tích hợp các kiến thức về Fintech và phân tích dữ liệu để trang bị cho sinh viên những kỹ năng cần thiết để trở thành những chuyên gia trong kỷ nguyên AI.
Học sinh quan tâm đến ngành Tài chính – ngân hàng có thể tìm hiểu thêm về chương trình đào tạo ngành này của Trường Đại học Thái Bình Dương tại đây.